گونه های جهان ناداستان

گونه های جهان ناداستان چیست؟

زمانی طولانی در ادبیات آنچه گفته می ­­شد اهمیت داشت.­ سوژه ،اهمیت و جذابیت آن برای هر اثر ادبی مهم­ترین بخش بود. امروز

اما، چگونه روایت کردن، چگونه دیدن و [۱]نحوه مواجهه با آنچه که روایت می­ شود، مهم است. به همین دلیل نویسندگان این عصر

در مقایسه با پیشینیان خود به دیدگاه شخصی و نگاه خلاقانه­ی بیشتری نیاز دارد. یک اثر ادبی لزوماً رمانی پر­آب و تاب یا داستان

کوتاهی تأثربرانگیز نیست، یادداشت­های روزانه­ای که از دید ذهنی خلاق و آشنا به زیرو بم های ادبیات نوشته می­شود؛ می­تواند به

اندازه­ی یک رمان خوب جذابیت داشته باشد. این نوع نوشتار در اثر تاثیر متقابل داستان ­نویسی و روزنامه­نگاری بریکدیگر است.

ورود نویسندگان بیشتر به عرصه روزنامه نگاری و برعکس، باعث ترکیب این دو دیدگاه و سبک نوشتاری شده است. که در نهایت

ناداستان^۱ (creative nonfictio ) را به شکل امروزی درآورده است. در این ناداستان­ها نگاه شخصی نویسنده بیشتر از داستان حفظ

می­شود. هر چند که متن کشمکش کمتری نسبت به داستان دارد. اما شخصی­تر و صمیمی­تر است. بتدریج نویسندگان بیشتری به

ناداستان نویسی علاقه­ مند می ­شوند و آثار بیشتری درسبک می­ خوانیم هرچند تمامی شاخه­های ناداستان­نویسی نوظهور نیست و

برخی از آنها مانند زندگی­نامه نویسی و سفرنامه در ادبیات سابقه دارند. از انواع زیرشاخه های این سبک که امروز بیشتر مورد

استفاده است می­توان به موارد زیر اشاره کرد.

زندگی­نامه (biography)

زندگی­نامه یکی از قدیمی­ترین نوع نوشته هایی است که وجود دارد. اگر بر اساس واقعیت نوشته شده باشد، جزء ناداستان هاست.

که در این صورت مهم­ترین اتفاقات زندگی یک فرد که اغلب فردی تاثیرگذار و برجسته در زمان خود بوده را، بازگو می­کند. گاهی

اوقات در داستان­نویسی نیز از این قالب استفاده می­شود که در این صورت، جزء ناداستان ها به حساب نمی­آید. با وجود قدمت

زندگی­نامه نویسی هنوز هم از انواع پرطرفدار ناداستان است. از نمونه های موفق زندگی­نامه نویسی می توان به کتاب رختخوابی

از گل سرخ، در جستجوی افغانستانم نوشته­ی نیلوفرپذیرا اشاره کرد.

خودزندگی­نامه(autobiography)

شاخه ای از زندگی­نامه نویسی است. با این تفاوت که زندگی­نامه توسط خود فرد نوشته می­شود در این نو از ثبت زندگی، احساسات

و تفکرات فرد که از دید خودش بیان می­شود، مهم­تر از بخش روایت تاریخی وقایع است. در واقع آنچه نویسنده تجربه کرده و در

طول زندگی برایش مهم­تر و برجسته­ تر بوده را بیان می­کند. ویلیام تیلور از اولین خودزندگی­نامه نویسان است و از نمونه­های موفق

و متاخر می­توان از زندگی خوش a fortunate life نوشته آلبرت فیسی نام برد.

روزانه ­نویسی^۲ (dairy)

ثبت وقایع روزانه است. می­تواند احساسات نویسنده و یا وقایع تاریخی را بیان کند. این تفاوت به هدف اولیه ثبت وقایع روزانه

مربوط است. اغلب روزانه­نویسی [۲]برای به [۳]خاطرسپاری شخصی توسط نویسنده انجام می­شود. اما بعد از گذشت زمانی

مشخص این وقایع به دلیل ارزشمند می­شوند و نویسنده و یا بازمانگان او تصمیم به چاپ آن می­گیرند. نمونه روزانه­نویسی های

افراد درگیر حملات نظامی، جهانگردان و کاشفان، سیاستمداران و منصب­داران حکومت از این جمله هستند. کتاب my opposition

نوشته فردریک کلنر از نمونه­های روزنامه نویسی است، که به دلیل موقعیت خاص تاریخی و شغل نویسنده آن مهم شده است. برخی

روزانه نویسی­های اینترنتی به دلیل استقبال خوانندگان وبلاگ و یا سایت نیز به صورت مستقل به چاپ می­رسند و این تاثیرفضای

مجازی در صنعت نشر را نشان می­دهد.

 شرح حال نویسی^۳(memoir)

یکی دیگر از انواع ناداستان است که بنابر نوع نگاه نویسنده می­تواند شبیه به خود زندگی­نامه نویسی یا زندگی­نامه نویسی باشد.

شرح حال نویسی بخشی از زندگی یک فرد را با تمرکز بر حوادثی مشخص بازگو می­کند. از نمونه های مطرح می­توان از خاکسترهای

آنجلا نوشته فرانک مک کورت نام برد.

سفرنامه

یکی دیگر از انواع قدیمی­تر ناداستان است. که در اینکنیز سابقه­ای قدیمی دارد. در سفرنامه نویسنده تجربیات خود از موجه با

سرزمین جدیدی را بیان می­کند. محور موضوعی می­تواند فرهنگ مردم جدید یا طبیعت و یا … باشد. انتخاب مخور موضوع به

دیدگاه نویسنده ارتباط دارد. در گذشته اغلب به صورت روزانه نویسی نوشته می­شد؛ اما امروز نویسندگان از فرم ها­ی خلاقانه تری

برای سفرنامه نویسی استفاده می­کنند.

غذانامه (food writing)

این نوع نوشتار به مساَئل مربوط به غذا می­پردازد در غذانامه عناوینی مانند تاریخچه پخت غذا یا مسائل فرهنگی مرتبط با آن

بحث اصلی است. نوشتن از تجربه های جدید در ارتباط با غذای کشورهای دیگر نیز از این دسته است که در ترکیب با سفرنامه

نوشته می­شود.

هرچقدر نمونه های قبلی شخصی هستند. در روزنامه­نگاری ادبی نویسنده تلاش می­کند کوچکترین موضوعات را هم به موضوعی

مهم و جهانی تبدیل کند.

جستار(assay journalist)

جستار فرم دیگری از ناداستان است. در جستار با محور قرار دادن یک موضوع مرکزی و پرداختن به آن، نویسنده سعی در بیان

نظراتش دارد. جستارها انواع گوناگون دارند و از موضوعات علمی، فرهنگی، ورزشی، هنری را می­توانند پوشش دهند.